Shkruan: Egzona Maloku – Logopede
E kujtoni të qarën e parë të foshnjes tuaj? Ai ishte komunikimi i parë që foshnja bëri me ju. Sapo të mbani në dorë fëmijën tuaj pas lindjes, do të filloni të komunikoni me njëri-tjetrin duke shkëmbyer shikimet, tingujt dhe prekjet tuaja të para. Në fillim, të qarat e të porsalindurit tuaj mund të duken si një gjuhë e huaj. Por, do të mësoni “gjuhën” e foshnjës tuaj dhe do të jeni në gjendje t’i përgjigjeni nevojave të të voglit tuaj.
Foshnjat lindin me aftësinë për të qarë, kështu që ata komunikojnë për një kohë. Të qarat e foshnjës suaj në përgjithësi ju tregojnë se diçka nuk është në rregull: barku i zbrazët, fundi i lagur, këmbët e ftohta, të qenit i lodhur ose nevoja për tu mbajtur dhe përqafuar.
Ndonjëherë ajo që ka nevojë një foshnjë mund të identifikohet nga lloji i të qarit – për shembull, klithma “Unë jam i uritur” mund të jetë e shkurtër dhe me zë të ulët, ndërsa “Unë jam i mërzitur” mund të tingëllojë e zhurmshme.
Por foshnjat gjithashtu mund të qajnë kur ndihen të mbingarkuar nga të gjitha pamjet dhe tingujt e botës – ose pa ndonjë arsye të qartë. Pra, nëse fëmija juaj qan dhe nuk mund të qetësohet menjëherë mbani mend se të qarat është një nga mënyrat se si reagojnë foshnjat kur janë të mbingarkuar.
Foshnjat përdorin gjithashtu tinguj të tjerë, shprehje të fytyrës dhe lëvizje të trupit për t’u lidhur me ju. Të mësosh t’i njohësh ato është shpërblyese dhe forcon lidhjen me fëmijën tënd.
Kushtojini vëmendje mënyrës sesi i vogli juaj i përgjigjet zërit tuaj. Tingulli i zërit tuaj do të thotë ushqim, ngrohtësi, prekje dhe rehati. Nëse fëmija juaj po qan, shikoni se sa shpejt zëri juaj që afrohet e qetëson atë. Shihni se sa nga afër dëgjon fëmija juaj kur flisni me tone dashurie.
Edhe kur shikon në distancë, fëmija juaj do t’i kushtojë vëmendje zërit tuaj ndërsa ju flisni. Fëmija juaj mund të rregullojë në mënyrë delikate pozicionin e trupit ose shprehjen e fytyrës, apo edhe të lëvizë krahët dhe këmbët në kohë me fjalimin tuaj. Mundohuni që çdo herë të i përgjigjeni zërit të foshnjes suaj.
Foshnjat mësojnë shpejt për botën përmes shqisave të tyre. Truri i fëmijëve mund të përthithë më së miri të folurin dhe gjuhën në tre vitet e para të jetës, prandaj është e rëndësishme që ta ushqeni këtë zhvillim që nga dita e parë.
Flisni, dëgjoni, lexoni, këndoni dhe luani lojëra me fëmijën tuaj herët dhe shpesh.
Përvojat e reja janë ato që ndihmojnë në ndërtimin e lidhjeve në tru që do të ndikojnë në jetën e fëmijës suaj përgjithmonë dhe në moshën 5 vjeç, truri i tij ose i saj do të jetë rritur në 90% të madhësisë së tij të të rriturve.
Në javët e para prezantoni disa lodra të thjeshta, të përshtatshme për moshën që tërheqin shqisat e shikimit, dëgjimit dhe prekjes, si: melodi të lehta qetësuese, gjëra me ngjyra kontras, lodra me zhurma, etj.
Ndërsa është e rëndësishme që të ndani kohë në mënyrë specifike për të lexuar dhe kënduar me fëmijën tuaj , është po aq e vlefshme që thjesht të flisni me të gjatë gjithë kohës. Edhe nëse janë shumë të vegjël për t’u përgjigjur, ata po dëgjojnë çdo fjalë që thoni dhe po zhyten në tingujt, fjalorin dhe idetë që po shprehni.
Në fakt, mësimet e të folurit dhe gjuhës fillojnë në mitër, ku fëmija juaj i palindur dëgjon dhe u përgjigjet zërave të njohur. Pas lindjes, i porsalinduri juaj mëson gjuhën duke dëgjuar tingujt bazë dhe të dallueshëm që përbëjnë fjalët. Dhe thjesht vazhdon të ndërtohet prej andej.
Ndërsa kujdeseni për të porsalindurin ndërveproni me fëmijën tuaj. Kushtojini vëmendje dhe përgjigjuni sinjaleve të foshnjës tuaj. Për shembull, shikoni se si fëmija juaj lëviz ose fillon të lëshojë tinguj kur ju flisni. Merrni me radhë “duke folur” me njëri-tjetrin. Kështu mëson fëmija juaj të komunikojë./natalmedia.com/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
